علامت تجاری نشانی است که محصولات یا خدمات ارائه شده توسط یک شخص/بنگاه را از تولیدات یا خدمات بنگاهها یا اشخاص دیگر متمایز نماید.
به چه منظور باید علامت تجاری را ثبت کنیم؟
علامت تجاری تضمین کننده این است که مشتریان قادر هستند محصولات را از یکدیگر تشخیص دهند، و نیز به شرکتها و واحدهای تولیدی این امکان را می دهد که محصولاتشان را از یکدیگر متمایز سازند.علاوه بر این موارد ثبت علامت تجاری مزایای دیگری نیز دارد. سبب شناخته شدن شرکتها و شهرت نام آنها می گردد. اجازه استفاده از آنها به اشخاص ثالث داده میشود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها میباشند. علامت تجاری ثبت شده شرط لازم صدور موافقت نامه اعطای نمایندگی می باشد. ثبت علامت تجاری عامل مشوق شرکتها در حفظ یا بهینه سازی کیفیت محصولات می باشد و همچنین در دریافت و وام و تسهیلات تاثیرگذار هستند.
آیا مدت اعتبار ثبت علامت نامحدود است یا نیاز به تمدید مجدد دارد؟
مدت اعتبار ثبت علامت از زمان تحویل اظهارنامه ثبت ۱۰ سال است. پس از پایان این مدت میتوان برای ۱۰ سال دیگر علامت را با پرداخت هزینه مقرر تمدید نمود. مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع میشود، برای اقدام به تمدید علامت با پرداخت جریمه تاخیر در قانون پیش بینی گردیده است.
چه نوع علامتهایی را میتوان ثبت نمود؟
لغات، حرف یا حروف، ارقام، ترسیمات، تصویر، فرم، رنگ، عکس، طرح، برچسب یا ترکیبی از این موارد که برای تمایز محصولات یا خدمات بکار رود، علامت تجاری تلقی میگردد. در بعضی از کشورها، شعارهای تبلیغاتی نیز به عنوان علامت تجاری در ادارات ملی ثبت علائم تجاری به عنوان علامت تجاری ثبت میشوند. در برخی از کشورها شکلهائی از علائم تجاری که پیش از این رایج نبودهاند نیز ثبت میشوند مانند رنگها، علائم سه بعدی (شکل یا بستهبندی کالاها)، نشانهای سمعی (صداها) یا نشانهای قابل استشمام (رایحه ها ). اما در بسیاری از کشورها تنها علامتهای تجاری تصویری یا قابل رویت را میتوان به ثبت رساند.
آیا نام تجاری فقط باید فارسی باشد؟
خیر، شما میتوانید با داشتن مجوز مربوط به فعالیت خود نام تجاری را بصورت فارسی و با داشتن کارت بازرگانی بصورت لاتین نام خود را ثبت نمایید.
آیا داشتن شرکت جهت ثبت برند الزامی میباشد؟
خیر، شما میتوانید برند خود را هم بصورت شخصی (حقیقی) و یا شرکتی (حقوقی) ثبت کنید و در هر دو صورت شما، شماره ثبت مخصوص به خود را دریافت میکنید.
برند حقیقی و حقوقی از لحاظ اعتبار باهم تفاوتی دارند؟
خیر در هر دو صورت به یک میزان از اعتبار بر خوردار هستند.
آیا برند شامل مالیات میشود؟
خیر، برند هیچ گونه مالیاتی ندارد و طبق قانون اداره مالکیتهای صنعتی ثبت برند معاف از مالیات میباشد.
آیا ثبت برند باید ریشه در دهخدا داشته باشد؟
خیر، شما میتوانید برند مورد نظر خود را جهت ثبت معرفی نمایید بدون اینکه ریشه در دهخدا داشته باشد.
دلایل حمایت از علائم تجاری و حقوق ناشی از آن چیست؟
ثبت علامت تجاری قانونا حق انحصاری برای صاحبان آن علامت ایجاد میکند، که بموجب آن میتوان از عرضه کالاهای یکسان یا مشابه توسط اشخاص ثالث تحت علائم تجاری که عین یا به طریق گمراه کنندهای مشابه علامت تجاری شما هستند جلوگیری نمود. اگر علامت تجاری ثبت نشود، شرکتهای رقیب میتوانند از همان علامت یا علامتی که شباهت آن با علامت مزبور تا حد گمراه کنندهای باشد برای همان کالا یا کالاهای مشابه استفاده نمایند و در نتیجه سرمایهگذاری بر روی تبلیغات و بازاریابی یک محصول ممکن است به هدر رود. اگر یکی از رقیبان از علامت تجاری یکسان یا مشابه با علامت تجاری دیگر استفاده کند، ممکن است این تصور برای مصرفکنندگان ایجاد شود که آن محصول متعلق به همان شرکت است و در نتیجه کالای رقیب را به اشتباه خریداری کنند. این موضوع نه تنها از سود شخص یا شرکت کاسته و مشتریان را گمراه خواهد کرد بلکه باعث سوء شهرت آنها نیز میگردد، بخصوص اگر محصول رقیب کیفیت نازلی داشته باشد. با توجه به ارزشمندی علامت تجاری و اهمیت آن در مسیر پیشرفت یک محصول در بازار ثبت آن در بازارهای مربوطه بسیار ضروری میباشد. تفویض اجازه استفاده از یک علامت تجاری ثبت شده به شرکتهای ثالث محل کسب درآمد برای صاحبان علامت تجاری بوده و رکن اصلی عقد قرارداد نمایندگی فروش میباشد و در نهایت علامت تجاری ثبت شده در به منظور اخذ وام و تسهیلات و منابع مالی دیگر میتواند سودمند باشد و از اینجهت سبب موفقیت فزاینده مشاغل گردد.
آیا هر فرد فقط مجاز به ثبت یک برند میباشد؟
خیر، شما با داشتن کارت بازرگانی شخصی (حقیقی) میتوانید ۳ برند تجاری و با کارت بازرگانی شرکتی (حقوقی) میتوانید ۱۰ برند تجاری را ثبت نمایید. موارد فوق در مورد جواز کسب نیز به همین صورت میباشد.
آیا هر فرد فقط مجاز به ثبت یک برند میباشد؟
خیر، شما با داشتن کارت بازرگانی شخصی (حقیقی) میتوانید ۳ برند تجاری و با کارت بازرگانی شرکتی (حقوقی) میتوانید ۱۰ برند تجاری را ثبت نمایید. موارد فوق در مورد جواز کسب نیز به همین صورت میباشد.
آیا میتوان همراه با ثبت اسم، شکل خاصی را ثبت کرد؟
برند تجاری شما در کنار یک شکل یا لوگو قابل ثبت میباشد و پیشنهاد ما نیز به شما همین است زیرا در ذهن مخاطب بهتر و سریعتر جای میگیرد.
آیا علامت تجاری در ایران مورد حمایت قرار می گیرد؟
بله. در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۰۴ قانونی برای ثبت و حمایت علایم تجاری و صنعتی تصویب گردید که بعداَ در سال ۱۳۱۰ مورد تجدید نظر قرار گرفت. علاوه بر قانون مزبور و آیین نامه اجرایی آن،ماده ۲۴۹ قانون مجازات عمومی نیز مواردی را برای حمایت علایم تجاری ثبت شده پیشبینی نموده است. ثبت علایم تجاری و اختراعات در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی در تهران که یکی از ادارات ثبت است انجام میگیرد.
چه اشخاصی میتوانند نام و نشان تجاری (لوگو) خود را به ثبت برسانند؟
هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی (شرکت یا فرد) مدارکی دال بر تولید، توزیع، بستهبندی، خرید و فروش و یا واردات و صادرات کالا و یا مدارکی جهت فعالیت در زمینه خدماتی خاص داشته باشد میتواند در همان زمینه تقاضای ثبت نام و لوگوی خود را بدهد.
چه کسانی میتوانند از علامت تجاری استفاده کنند؟
کسی که علامت تجاری به نام او ثبت شده است و کسی که علامت موقتاَ یا به طور دائم از سوی مالک به وی منتقل گردیده است.
ثبت علامت تجاری اختیاری است یا اجباری؟
ثبت علامت تجاری جز در مواردی که قانون تکلیف نموده باشد اختیاری است، لیکن علیرغم عدم الزام قانونی، تجار بدلیل برخورداری از حمایت قانونی و نیز استفاده از شهرت و کارمایه تجاری و امتیازهای مادی و معنوی نسبت به ثبت علامت تجاری اقدام میکنند.
آیا علامتهای تجاری سایر کشورها در ایران حمایت می شود؟
تنها کشورهایی که عضو کنوانسیون پاریس هستند میتوانند از حمایت در ایران هم برخوردار گردند فقط ظرف ۶ ماه و بعد از آن بایستی نسبت به ثبت علامت در ایران اقدام کنند تا مورد حمایت قانونی قرار گیرند.
آیا برند قابل فروش است؟
بله، یکی از مهمترین مزیتهای ثبت برند این است که چنانچه به هر دلیلی از استفاده از برند ثبت شده خود منصرف شدید یا کسب و کارتان به دلیلی مثل مهاجرت، بیماری ، ورشکستگی و … متوقف شد میتوانید آن را واگذار نمایید. یعنی برند قابلیت نقل و انتقال یا خرید و فروش را دارد.
ثبت علامت تجاری چه مزایایی دارد؟
1. ممکن است برای دریافت وام مفید باشند. ۲٫ ممکن است دارائی ازرشمند کسب و کار باشند. ۳٫ جزء ضروری موافقتنامههای اعطای نمایندگی هستند. ۴٫ ابزار بازاریابی و اساس ایجاد وجهه و شهرت شرکتها هستند. ۵٫ شرکتها را قادر میسازد محصولاتشان را از یکدیگر متمایز سازند. ۶٫ تضمین میکند که مشتریان میتوانند محصولات را از یکدیگر تشخیص دهند. ۷٫ شرکتها را تشویق میکنند در حفظ یا بهبود کیفیت محصولات سرمایهگذاری کنند. ۸٫ اجازه استفاده از آنها به اشخاص ثالث داده میشود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها میباشند. ۹٫ مانع استفاده دیگران خواهد شد.
طرح صنعتی چیست؟
معمولا به شکل و ظاهر کلی یک محصول که معمولا تلاش میشود به صورتی زیبا برای مصرفکننده ارائه شود طرح صنعتی گفته میشود. شکلها، خطوط، رنگها و… یک محصول مانند ساعت، مبل، کفش، پارچه و… صرف نظر از جنبه کاربردی آنها یک طرح صنعتی است. طرح صنعتی ممکن است سه بعدی باشد (مثل طرح یک قوری، طرح زیبای یک اتومبیل) یا دو بعدی باشد (مثل طرح روی جعبهی دستمال کاغذی) و یا ممکن است ترکیبی از دو بعدی و سه بعدی باشد (مثل طرح زیبای یک مبل که سطوح آن با رنگهای خاصی تزئین شده است).
اگر طرح صنعتی رد شود چه باید کرد؟
در صورت رد طرح صنعتی در اداره، بایستی ظرف مهلت مقرر در ابلاغیه رد، اعتراض خود را ثبت نمائید تا پرونده جهت بررسی دقیقتر در کمیسیون مطرح شود.
آیا برای ثبت طرح صنعتی خود صاحب طرح باید حضور داشته باشد؟
برای انجام مراحل اداری از جمله ثبت تقاضانامه یا اظهارنامه، ارسال مدارک، آگهی روزنامه رسمی و درخواست گواهی ثبت طرح صنعتی نیازی به حضور صاحب طرح صنعتی و یا طراح نمیباشد.
چرا طرح های صنعتی باید حمایت شوند؟
طرح صنعتی ارزش یک محصول را افزایش میدهد. طرح صنعتی باعث میشود یک محصول برای مشتریان جذاب باشد و ممکن است حتی علت منحصر به فرد فروش محصولات گردد. بنابراین کسب حمایت از طرحهای صنعتی جزء راهبردهای اصلی کسب و کار برای هر طراح یا تولیدکننده باشد. با حمایت از یک طرح صنعتی از طریق ثبت آن در اداره مالکیت صنعتی، مالک از حق استفاده انحصاری و جلوگیری از نسخهبرداری غیر مجاز یا تقلید توسط اشخاص ثالث برخوردار میشود. این امر از نظر تجاری کاری مهم است چون توانائی رقابت کسب و کار را بهبود میبخشد و اغلب با خلق یک یا چند طرح جدید باعث افزایش درآمد میگردد. از طرفی ارزش و اعتبار برند به طراحیهای آن بنگاه اقتصادی بستگی دارد.
منظور از حقوق طرح صنعتی چیست؟
از دیدگاه حقوقی، به آفرینندهی یک طرح زیبا که میتواند نظر بسیاری از مصرفکنندگان را به خود جلب کند حقوقی تعلق میگیرد که باعث میشود سایر رقبا از کپی برداری یا هر نوع استفاده بدون اجازه مالک آن طرح ممنوع شوند. بنابراین، و به طور کلی، منظور از حقوق طرح صنعتی یعنی مجموعه حقوقی که به موجب قانون به طرح صنعتی ثبت شده تعلق میگیرد و این توانائی قانونی را به مالک آن میدهد که به صورت انحصاری از مزایای آن بهره مند شود.
ثبت طرح صنعتی چه فایدهای دارد؟
به طور کلی، ثبت طرح صنعتی به منظور ممنوع کردن رقبا از استفاده بدون اجازه از طرح به صورت مادی یا معنوی انجام میشود. بنابراین، میتوان گفت طرحهای صنعتی عمدتاً به دلایل و انگیزههای زیر به ثبت میرسند:
۱٫رتبه و امتیاز شرکتها با طرح صنعتی، بهتر بالا میرود.
۲٫ هزینههای تحقیقات در زمینه انجام طرح صنعتی با فروش و یا انحصار در استفاده جبران میشود.
۳٫ اعطای اجازهی استفاده از طرح به دیگران و متعاقب آن ایجاد درآمد ممکن میشود.
طرح صنعتی با داشتن چه شرایطی قابل ثبت است؟ به عبارت دیگر، چه طرحی به عنوان یک طرح صنعتی قابل ثبت و حمایت است؟
هر طرحی به عنوان طرح صنعتی قابل ثبت و حمایت نیست. از نظر قانون ایران، طرح صنعتی زمانی شایستهی ثبت و حمایت قانونی است که حقیقتا حاصل زحمت خلاقانهی آفرینندهی آن باشد. بنابراین، هرگاه طرح صنعتی «نو (جدید)» باشد و (یا) «اصیل» باشد، واجد شرایط ثبت و حمایت قانونی میباشد.
برای ثبت طرح صنعتی از کجا باید شروع کرد؟
قبل از هر اقدامی در زمینه ثبت طرح صنعتی، به نظر میرسد، اول در مورد طرح تحقیق و بررسی بیشتری به عمل آید که آیا چنان طرحی قبلا انجام شده و یا وجود خارجی داشته است یا خیر. همانگونه که در قوانین ثبت طرح صنعتی مقرر شده است، طرح صنعتیای قابل ثبت است که نو (جدید) باشد. بنابراین، اگر بدون تحقیق و اطمینان وارد روند ثبتی شوید ممکن است از لحاظ هزینه و زمان ریسکپذیر باشد. برای بررسی سوابق میتوان در بازار و یا در پایگاههای طرح صنعتی مربوط به ادارات ثبت طرح صنعتی کشورهای مختلف و همچنین مجلات و کتابها و نظایر آن موضوع را جستجو کرد.
برای ثبت طرح صنعتی آیا به وکیل متخصّص احتیاج است؟
گرچه در ایران معرفی وکیل الزامی نیست، ولی قویا توصیه میشود حتیالمقدور از یک وکیل متخصّص و رسمی برای کلیهی مراحل حقوقی مربوط به طرح صنعتی، از جستجو تا ثبت و یا در تنظیم قراردادهای آن و نیز در محاکم قضایی استفاده شود.
آیا میتوان اجازه استفاده از طرح را به دیگران واگذار کرد؟
مالک طرح صنعتی ثبت شده میتواند بهرهبرداری از طرح خود را در برابر دریافت حق امتیاز به دیگران واگذار نماید. در این موارد، باید قرارداد بهرهبرداری از طرح صنعتی میان طرفین تنظیم گردد و حقوق و شرایط بهره برداری در آن به طور دقیق و روشن ذکر شود. با توجه به اهمیّت بسیار بالای این گونه قراردادها (که معطوف به تعهدات و حقوق آینده ی میان طرفین میباشد) و پرهیز از هرگونه نگرانیهای پیشبینی نشده، توصیه میشود تنظیم این گونه قراردادها به وکلای متخصص اصول قراردادها و مالکیت صنعتی واگذار شود. در این خصوص وکلای آتین میتوانند کمک شایانی به شما داشته باشند.
منظور از نقض حقوق طرح صنعتی چیست؟
منظور از نقض حقوق یعنی انجام هر گونه فعالیتی با استفاده از طرح صنعتی ثبت شده در ایران (در کشوری که طرح ثبت شده) بدون اجازهی قبلی مالک آن طرح. از جمله آن اقدامات، تولید، فروش و هر گونه تقلید و کپیبرداری میباشد.
درصورت تقلید و کپیبرداری از طرح صنعتی چه اقداماتی را میتوانم انجام دهم؟
در صورت تقلید و کپیبرداری از طرح صنعتی ثبت شده خود میتوانید علیه شخصی که مرتکب نقض شده اقامه دعوای حقوقی و یا کیفری مطرح نمایید. در صورت اثبات خسارت وارد شده، دادگاه حکم به پرداخت خساراتی را که ناشی از نقض حقوق طرح شما بوده صادر میکند و از لحاظ کیفری نیز مجازات از نوع حبس و یا جزای نقدی در پی دارد.
آیا حمایت از طرح صنعتی مستلزم ثبت آن است؟
بله. طرح صنعتی زمانی از سوی قانون حمایت میگردد که در مرجع ثبت به ثبت برسد. متقاضی یا وکیل وی باید اظهارنامه ثبت طرح صنعتی را به همراه سایر مدارک و پرداخت هزینهها به مرجع ثبت ارائه دهد تا مرجع ثبت مطابق قانون درخصوص قابل ثبت یا غیرقابل ثبت بودن محصول تصمیمگیری نماید.
ثبت طرح صنعتی چه حقوقی را ایجاد میکند؟
حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی عبارت است از بهرهبرداری انحصاری از طرح صنعتی شامل ساخت، فروش، واردات محصولات حاوی آن طرح. این حقوق متعلق به دارنده طرح صنعتی است و کسی نمیتواند بدون اجازه او از آن طرح استفاده نماید.
درصورت تقلید و کپیبرداری از طرح صنعتی چه اقداماتی را میتوانم انجام دهم؟
در صورت تقلید و کپیبرداری از طرح صنعتی ثبت شده خود میتوانید علیه فردی که مرتکب نقض شده اقامه دعوای حقوقی یا کیفری نمایید. در صورت اثبات خسارت وارد شده، دادگاه حکم به پرداخت خساراتی را که ناشی از نقض حقوق طرح شما بوده صادر میکند.
فرق طرح صنعتی با اختراع در چیست؟
طرّاح و آفرینندهی یک طرح صنعتی به جنبههای فنی محصول نمیپردازد و آنچه برایش مهم است ارائه یک محصول شکیل و زیبا به مصرفکننده است (اگر چه مثلا در طراحی اتومبیل ممکن است عملکرد و جنبههای فنی آن (مثل موتور و جعبه دنده) کمی در شکل طرحش اثر داشته باشد)؛ امّا برعکس در اختراع، آنچه برای یک مخترع مهم است قرار دادن چند عنصر در کنار هم و در نهایت کسب نتیجه مورد نظر از عملکرد آن عناصر است. بنابراین، در طرح صنعتی آفریننده به دنبال زیبائی محصول است ولی در اختراع، آفریننده به دنبال کسب نتیجه عملکرد و فنی محصول است. برای مثال، در یک محصول قوری چای، مخترع تلاش میکند در جنس قوری ترکیباتی انجام دهد که چای را گرم تر نگه دارد، چای را خوب دم دهد و ..؛ در مقابل یک طرّاح صنعتی تلاش میکند تا یک قوری فانتزی و یا سبک مدرن و یا سبک کلاسیک و … خلق کند تا بدین وسیله مشتری را مجذوب هنر خود نماید.
اختراع چیست؟
اختراع به معنی راه حل جدید و نوآورانه برای حل یک مشکل فنی است. این راه حل ممکن است به ایجاد دستگاه، محصول، روش یا فرآیند کاملا جدید مربوط باشد و یا ممکن است فقط بهبود تکنیکی جزئی محصول یا فرآیند شناخته شدهای باشد که قبلا نیز مورد استفاده بوده است.
گواهی ثبت اختراع (پتنت) چیست؟
گواهی ثبت اختراع هر کشور مبیّن حق انحصاری است که توسط دولت آن کشور برای مدت زمان محدود تعریف شده (یک تا بیست سال) به مخترع اعطا میشود.
فرآیند ثبت اختراع در حال حاضر چیست؟
ثبت اختراع از طریق سامانه اداره کل ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی به آدرس www.ssaa.ir انجامپذیر است. متقاضی به سامانه مراجعه و پس از ثبت نام، اظهارنامه مربوطه را تکمیل نموده و برای بررسی به اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ارسال مینماید. پس از انجام مراحل بررسی و در صورت احراز شریط لازم، تقاضای مطرح شده ثبت و گواهینامه ثبت اختراع به نام متقاضی صادر میشود.
ویژگیهای اختراعات قابل ثبت چیست؟
- جدید بودن اختراع، بدین معنی که اختراع مورد نظر قبلا در دنیا ساخته نشده یا سابقهی افشای قبلی به صورت پتنت، مقاله، کاربری،محصول و … نداشته باشد.
- وجود ابتکار و نوآوری در اختراع، یعنی برای اهل فن و متخصصان مربوطه بدیهی نباشد.
- کاربری صنعتی اختراع، یعنی اختراع قابلیت ساخت و استفاده صنعتی را داشته باشد.
- اختراعاتی که بهرهبرداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.
چه اختراعاتی قابل ثبت نیست؟
قوانین مرتبط با ثبت و حمایت از اختراع از موارد زیر حمایت نمیکند:
- کشفیات، نظریههای علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری
- طرحها یا روشهای انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی
- روشهای تشخیص و معالجهی بیماریهای انسان یا حیوان (شامل فراوردههای منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمیشود).
- منابع ژنتیک و اجزای ژنتیک تشکیلدهنده آنها و همچنین فرایندهای بیولوژیک تولید آنها
- آنچه قبلا در فنون و صنایع پیشبینی شده باشد.
آیا برای ثبت اختراع حتما باید خود مخترع اقدام نماید؟
خیر، تقاضای ثبت اختراع میتواند توسط وکیل متقاضی انجام شود که این امر با حضور مخترعین در دفترخانههای رسمی و با ارائه وکالت به وکیل مورد نظر میسر میگردد.
اعتبار سند اختراع چند سال است؟
در حال حاضر مدت اعتبار ورقه ثبت اختراع ۲۰ سال میباشد که مالکین یا مخترعین مورد اختراعی، ملزم به پرداخت سالانه حق ثبت میباشند.
ارزیابی و تایید علمی اختراع چیست و مرجع قانونی آن کجاست؟
منظور از ارزیابی و تایید علمی اختراع، جستجو و بررسی علمی اختراع توسط متخصصین مربوطه با استفاده از تجارب علمی، مشاورهها و بانکهای اطلاعاتی داخلی و خارجی است و طبق قانون این ارزیابی توسط دانشگاهها و مراکز زیرمجموعه وزارت خانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز از طریق سایر مراکز علمی و تحقیقاتی کشور صورت میگیرد.