چک و سفته

معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در خصوص معضل چک‌های سرقتی و مفقودی سامانه‌ای پیش‌بینی کرده تا صاحبان این

چک‌ها نسبت به ثبت وضعیت خود اقدام کنند.

به همین منظور، در صورت سرقت و یا مفقود شدن چک، باید به سامانه «ساد۲۴ »  مراجعه کرد.

آدرس این سامانه www.sad24.ir  است که پس از ورود به آن باید سریال شماره چک مفقودی و یا سرقتی را جهت پیشگیری از کلاهبرداری وارد

کرد.

مفهوم حقوقی شدن چک: اغلب تصور می‌کنند، چکی که حقوقی می‌شود از اعتبار افتاده است و بی‌ارزش است. در حالی که این‌گونه نیست. در چک‌های حقوقی فقط صادرکننده قابل تعقیب و مجازات کیفری نیست اما می‌توان تقاضای توقیف اموال و دارایی صادرکننده را کرد و دادگاه نیز حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد مگر آنکه با دفاعیات خوانده (صادرکننده) ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد یا آنکه چک بابت ربا صادر شده است یا به هر دلیل دیگر دارنده چک (خواهان) استحقاقی ندارد. (چک و سفته)

چه روش‌هایی برای وصول چک‌ برگشتی وجود دارد؟: 

یکی ازمشکلات حقوقی در جامعه، که خیلی از شهروندان به نوعی با آن درگیر هستند، «دعاوی مربوط به چک و چک‌های برگشتی» است. در صورتی که، چک بنا به دلایلی، با گواهی عدم پرداخت از سوی بانک مواجه شود، دارنده‌ی چک برای مطالبه‌ی وجه آن و رسیدن به حقوق خود، از «چهار طریق» می‌تواند اقدام کند:

• اقدام از طریق تقدیم شکایت کیفری:

با توجّه به قانون صدور چک با اصلاحات سال ۱۳۸۲، دارنده‌ی چک می‌تواند بعد از دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک مربوط، به طرفیّت صادرکننده‌ی چک، اقدام به طرح شکایت کیفری کند. البتّه، طرح شکایت کیفری منوط به این است که، دارنده‌ی چک مواعد شش ماهه را رعایت کرده باشد. یعنی: اوّلاً: ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک، برای وصول وجه آن به بانک مراجعه کرده باشد. ثانیاً: بعد از مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت، اقدام به طرح شکایت کیفری کند. (مادّه‌ی ۱۱ قانون صدور چک).(چک و سفته)

بدیهی است که، شکایت کیفری فقط علیه صادرکننده‌ی چک امکان‌پذیر است؛ و بنابراین، علیه سایر اشخاص، یعنی؛ ضامن و ظهرنویس، نمی‌توان اقدام به شکایت کیفری کرد.از طرفی، براساس اصلاحات قانون صدور چک در سال ۱۳۸۲؛ چک‌های وعده دار، بدون تاریخ، سفید امضاء، مشروط، و بابت تضمین انجام معامله، فاقد جنبه‌ی کیفری اعلام شده است.  بنابراین، در صورتی که هر کدام از این موارد، اثبات شود؛ در آن صورت، طرح شکایت کیفری به نتیجه نخواهد رسید. چرا که، در این موارد، صادرکننده‌ی چک قابل تعقیب کیفری نیست. (مادّه‌ی ۱۳ قانون صدور چک). در نتیجه، اقدام به صدور چک از سوی صادرکننده و برگشت آن توسّط دارنده، در صورتی دارای اوصاف کیفری می‌باشد که، فرضاً به تاریخ روز بوده، و بدون وعده صادر شده باشد؛ و از طرفی، سایر شرایط نیز رعایت گردیده باشد.(چک و سفته)

• اقدام از طریق دایره‌ی اجرای ثبت:

چک «در حکم اسناد لازم‌الاجرا» است؛ لذا، دارنده‌ی چک می‌تواند از طریق دایره‌ی اجرای ثبت درخواست صدور اجرایّیه علیه صادر‌کننده‌ی چک نماید. (مادّه‌ی ۲ قانون صدور چک). البتّه، اقدام ثبتی از طریق ادارات ثبت اسناد و املاک، نیازمند وجود و تحقّق شرایطی است. از جمله‌ی این شرایط، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فقط علیه صادرکننده‌ی چک امکان پذیر است؛
• باید مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادر‌کننده در بانک، گواهی شده باشد؛
• صادر‌کننده‌ی چک اموالی داشته باشد، و دارنده‌ی چک نیز آن اموال را به اجرای ثبت معرّفی کند؛
• به علاوه، نیازمند پرداخت نیم عُشر اجرایی از سوی دارنده‌ی چک است.
• ضمن این‌که، لاشه‌ی چک هم در این مرحله، از دارنده‌ی چک دریافت می‌شود.
• اقامه‌ی دعوای تجاری از طریق تقدیم دادخواست‌:

با توجّه به این که، چک همانند سفته و برات از جمله «اسناد تجاری» مندرج در قانون تجارت محسوب می‌شود؛ بنابراین، دارنده‌ی چک می‌تواند علیه همه‌ی مسئولین، اعمّ از صادرکننده و ظهرنویسان، تحت شرایطی، با تقدیم دادخواست مربوط، اقامه‌ی دعوای تجاری کند. اقامه‌ی دعوای تجاری، دارای مزایایی است؛ که این مزایا، از قرار زیر می‌باشد:

اوّلاً- اقامه‌ی دعوا علیه همه‌ی مسئولین، از جمله ظهرنویسان امکان‌پذیر است. ثانیاً- صدور قرار تأمین خواسته بدون تودیع خسارات احتمالی صورت می‌گیرد. از جمله‌ی این شرایط، می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

• گواهی عدم پرداخت؛ (که این گواهی، جایگزین واخواست در سفته و برات می‌باشد)، باید در ظرف پانزده روز یا چهل و پنج روز یا چهار ماه از تاریخ صدور چک (بر حسب مورد)، اخذ شده باشد؛ (موادّ ۳۱۵ و ۳۱۷ قانون تجارت.)
• در ظرف یک سال یا دو سال (بر حسب مورد)، از تاریخ اخذ گواهی عدم پرداخت، اقدام به تقدیم دادخواست شود. (موادّ ۲۸۶ و ۲۸۷ قانون تجارت.)
• اقامه‌ی دعوای مدنی از طریق تقدیم دادخواست:

دارنده‌ی چک، در هر حال، حقّ اقامه‌ی دعوا علیه صادرکننده‌ی چک را دارد؛ که این امر، با تقدیم دادخواست به دادگاه‌های عمومی حقوقی و طبق تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی صورت می‌گیرد؛ و عموماً دارندگان چک از این روش، به عنوان آخرین مرحله استفاده می‌کنند.

چک سفید امضا چیست؟ و آیا می‎توان چک تضمین تخلیه را اجرا گذاشت؟

منظور از سفید امضاء بودن چک، امضاء نداشتن چک نیست و در صورتی که چک امضا نداشته باشد دارای اعتبار نمی‌باشد بلکه حالتی را بیان می‌کند که چک امضاء دارد، اما از جهت محتوا از جمله تاریخ ، مبلغ یا غیره سفید است.

_در صورت درج شرط در چک (مثلا در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.) چک قابلیت تعقیب کیفری خود را از دست می‌دهد، اما از طریق اجرای ثبت نیز می‌توان نسبت به آن اقدام کرد؛ در این صورت فقط وجه مرقوم در چک قابل صدور اجراییه در اداره ثبت می‌باشد ولی ادعا‌های مربوط به شرط در اداره ثبت قابل رسیدگی نمی‌باشد.

-به طور مثال چکی را که مستاجر بابت تخلیه ملک در سر وعده به موجر می‌دهد در صورتی که مستاجر با انقضای مدت اجاره ملک را تخلیه نکند، موجر نمی‌تواند علیه مستاجر به واسطه داشتن چک تخلیه، شکایت کیفری مطرح نماید. اما این امکان را خواهد داشت تا از طریق محاکم حقوقی وجه چک را مطالبه نماید.

مسدود شدن حساب فاقد موجودی به علت چک برگشتی: 

آیا مسدود شدن حساب به علت چک برگشتی فقط در شرایطی است که حساب موجودی داشته باشد یا در صورت فقدان موجودی نیز حساب مسدود می شود؟

?مسدود شدن لزوما منوط به وجود مانده حساب نیست و حتی در صورت خالی بودن حساب نیز انسداد حساب انجام می شود تا به محض وصول وجه به حساب به میزان کسری موجودی چک ممنوع از نقل و انتقال شود.

هشدار ستاد دیه؛خانم هاو   چک و سفته تهیه نکنند!!

سید اسدالله جولایی مدیرعامل ستاد دیه کشور در این رابطه گفت: حدود ۶ هزار زندانی جرائم غیر عمد کشور، محکومان مالی چک و ضمانت

هستند که در برخی پرونده‌ها، مرد نتوانسته به تعهدات مالی خود عمل کند و از همسرش خواسته دسته چک بگیرد که با صدور چک بلا محل، زن

راهی زندان شده است. از خانم ها می خواهیم دسته چک نگیرند مگر آنکه فعالیت تجاری یا شرکت‌های ثبت شده داشته باشند